Gençler Siyasetten Ne Bekliyor?Makaleler

Nesil farklılığı Türkiye’de siyasi tercihleri önemli ölçüde etkiliyor; ancak yapılan kamuoyu araştırmalarında gençlerin diğer yaş gruplarına göre kararsız ya da hiçbir partiye oy vermeme eğiliminin daha yüksek olduğu görülüyor. Bu durum, mevcut siyasi partilerin genç seçmene yönelik cazip siyasi mesaj oluşturmakta görece yetersiz kaldıkları anlamına geliyor.

Siyasi mesajın ne olması gerektiğini anlamak için önce Türkiye’de nesillerararası çatışmayı oluşturan üç etmeni anlamak gerekiyor.

Birincisi, Türkiye’de gençlerin ekonomik ve sosyal şoklara karşı koyabilme gücü toplumun geri kalanına göre çarpıcı şekilde kısıtlı. Bu durum onların mutluluk düzeylerini ve iyi olma hâllerini doğrudan etkiliyor.

2018 yılında yaşanan Döviz Krizi ve 2020 yılında yaşanan COVİD-19 pandemisinin yarattığı ekonomik ve sosyal krizinin etkilerine baktığımızda toplumun genelinin hissettiği mutsuzluk artmakla beraber 18-24 yaş grubundaki mutsuzluk diğer yaş gruplarına göre fazla artıyor.

Yaş Gruplarına Göre Kendini Mutsuz Hisseden Bireylerin Oranı (%) # 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ 2019 9,6 13,7 12,2 14,6 15,8 12,2 2020 14,2 15,1 15,2 15,3 14,5 11,8 Artış 4,7 1,4 3,0 0,7 -1,3 -0,4

Kaynak: TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2020

İkincisi, gençler ile diğer yaş grubundaki kişiler yoksulluğu farklı düzeyde algılıyor. Bunun en önemli nedeni, gençler yoksulluktan bahsederken Türkiye’de yoksulluğun çarpıcı biçimde artış gösterdiği 2019, 2020 ve 2021 yıllarını baz alırken diğer yaş grubundakiler 2003-2021 yıllarını baz alıyor. Aşağıdaki tabloda Türkiye’deki yoksulluk düzeyinin değişimine ilişkin iki farklı trend görülüyor.

Kaynak: Dünya Bankası (5.5 ABD Doları harcama tutarına hesaplama yöntemine göre)

Üçüncüsü, gençler Türkiye’nin ekonomik, sosyal ve politik hayatına yön verecek karar mekanizmalarında diğer yaş gruplarına göre çok daha az yer alabiliyor. Örneğin Türkiye’deki kayıtlı işsizlerin yaş gruplarına göre dağılımına bakıldığında %57’sinin 15-29 yaş grubundaki kişilerden oluştuğu görülüyor. Bu durum Türkiye’de gençlerin toplumsal faaliyetlere katılım sağlayabilmesini mümkün hâle getirecek yeterli ekonomik refaha ulaşamadığını gösteriyor.

Yaş Aralığı Kayıtlı İşsiz Oran 15-19 130.383 4% 20-24 915.825 31% 25-29 638.865 22% 30-34 375.019 13% 35-39 296.416 10% 40-44 254.923 9% 45-49 178.624 6% 50-54 98.132 3% 55-59 50.840 2% 60-64 14.962 1% 65 + 5.555 0% Toplam 2.959.544 100%

Kaynak: İŞKUR, 2020

Buna ek olarak, gençler iş bulsa dahi yıllık kazançları diğer yaş gruplarının kazançlarına göre kısıtlı kalıyor. Diğer taraftan, hayata yeni başladıkları için ev, araba gibi servetlerinin görece daha az olması sebebiyle kazançlarının çoğunu barınma ve ulaşım gibi temel ihtiyaçlarını gidermek için harcıyor.

Yaş grubu Yıllık ortalama brüt kazanç (TL) <16 (0) 16-19   28 117 20-24   33 316 25-29   42 698 30-34   49 172 35-39   52 058 40-49   56 109 50-59   53 892 60+   60 663 TR Ortalama   49 001

Kaynak: TÜİK, Kazanç Yapısı Araştırması, 2018

Görüldüğü üzere gençler diğer yaş grubundaki kişilere göre; ekonomik ve sosyal şoklara karşı daha kırılgan, son üç yılı baz aldıkları için yoksulluk algıları farklı ve ülkedeki önemli karar mekanizmalarında yer alamıyor. Bu üç etmen Türkiye’deki nesillerarası çatışmayı doğuruyor.

Gençler ne düşünüyor?

IstanPol’un 2020 yılında yayımladığı Türkiye’de Gençlerin Güvencesizliği Raporu’nda da belirtildiği üzere gençler sorunların kaynağını, sorumlusunu ve sebebini ilk olarak siyasetçilerin kötü kararları olarak görüyor.

Siyasetçilere güvensizlikleri ve seçimlerden bıkkınlıkları ön plana çıkıyor. Ülkedeki sorunların çözümünü yine siyasette görüyor ve güvenilir, beklentileri karşılayabilecek bir liderin gerekliliğini ifade ediyor.

Türkiye’de nesillerarası çatışmanın siyasete etkisini de buradan okumak gerekiyor. Genç seçmen politik ancak politikaya katılamıyor çünkü Türkiye’deki nesillerarası çatışmada geride düştüğü için kendi siyasi temsilini ortaya koyamıyor.

Bu yüzden, siyasi partilerin genç seçmen kitlesine yönelik oluşturacağı siyasi mesajlarında internet hızı, spor tesisi, oyun teknolojisi gibi konular yerine gençlerin geriye düşen bu siyasi temsiline yönelik çözüm önerilerini öncelemesi gerekiyor.